Huyết Sâm( Salvia miltiorrhiza )

 Dược liệu là rễ đã phơi hoặc sấy khô của cây Đan sâm (Salvia mitiorrhiza Bunge), họ Bạc hà (Lamiaceae).
Tên khác : Huyết sâm, Xích sâm, Huyết căn, Tử đan sâm, sơn sâm, hồng căn .
Cây : Cây thảo lâu năm, cao chừng 40-80cm; rễ nhỏ dài hình trụ, đường kính 0,5- 1,5cm, màu đỏ nâu (nên còn có tên là Xích sâm, Huyết sâm, Hồng căn). Lá kép mọc đối, thường gồm 3-7 lá chét; lá chét giữa thường lớn hơn, mép lá ch t có răng cưa tù; mặt trên lá chét màu xanh tro, có lông. Hoa mọc thành chùm ở đầu cành, dài 10-15cm, với 6 vòng hoa; mỗi vòng 3-10 hoa, thông thường là 5 hoa, màu đỏ tím nhạt. Tràng hoa 2 môi, môi trên cong hình lưỡi liềm, môi dưới xẻ ba thuỳ; 2 nhị ở môi dưới; bầu có vòi dài. Quả nhỏ, dài 3mm, rộng 1,5mm. Ra hoa tháng 4-6, kết quả tháng 7-9.

Đan sâm khô, loại bỏ tạp chất và thân sót lại, rửa sạch, ủ mềm, thái lát dày, phơi khô để dùng.
Tửu đan sâm (Chế rượu): Lấy đan sâm đã thái phiến, thêm rượu, trộn đều dược liệu với rượu, đậy kín, để 1 giờ cho ngấm hết rượu, đem sao nhỏ lửa đến khô, lấy ra, để nguội. Cứ 10 kg đan sâm cần 1 lít rượu.
Đan sâm tính hơi hàn, vị đắng, lợi về kinh tâm, can, có công hiệu hoạt huyết, làm tan máu tụ, an thần tĩnh tâm, tiêu mủ giảm đau. Phù hợp với các bệnh kinh nguyệt không điều hoà, tắc kinh, có chửa ngoài dạ con, gan lách sưng to, đau thắt cơ tim, buồn bực trong lòng, mất ngủ, các vết thương lở loét mưng mủ V.V….
Công năng: Khứ ứ chỉ thống, hoạt huyết thông kinh, thanh tâm trừ phiền.
Công dụng: Chữa hồi hộp mất ngủ, kinh nguyệt không đều, bế kinh, hạ tiêu kết hòn cục, khớp sưng đau, mụn nhọt sưng tấy.

 hiếu máu não – bệnh lý gây đột quỵ cao
Các chuyên gia y tế nhận định: Thiếu máu não là hội chứng bệnh lý có nguy gây tử vong thứ 3 trên thế giới chỉ sau ung thư và bệnh tim mạch. Đáng nói nhất, thiếu máu não chiếm tới 25% trong tổng số các tai biến mạch máu não.
Không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi nặng, hay bị ngất, hoa mắt, chóng mặt, ù tai, thiếu máu não còn là nguyên nhân gây tổn thương thần kinh, suy chức năng tâm thần, rối loạn nhịp tim, có thể dẫn đến suy tim, xung huyết, đột quỵ.
Công dụng của Huyết Sâm
Đông y cho rằng: Thiếu máu não thuộc chứng huyễn vựng. Chứng này có hai nguyên nhân chủ yếu là đàm thấp (xơ vữa thành mạch máu) và huyết trệ. Do đó, để trị chứng này cần hoạt huyết hóa ứ, bổ dương khí, hóa đàm, tức là trị tận gốc vấn đề. Và Huyết Sâm được chứng minh là vị thuốc tốt bởi trong cuốn “Cây thuốc và động vật làm thuốc” của Viện Dược Liệu có viết: Huyết Sâm (còn gọi là Đan Sâm) có vị đắng, tính hơi hàn. Không chỉ có công dụng trục huyết ứ, sinh huyết mới, Huyết Sâm còn có tác dụng tăng lưu thông máu, giảm đau, thanh tâm, làm đầu óc thanh thản.
Còn trong dân gian có câu “nhất vị Đan Sâm, cộng đồng tứ vật thang” – có nghĩa là một vị Đan Sâm có tác dụng bằng bốn vị Đương Quy, Địa Hoàng, Xuyên Khung, Bạch Thược – vốn là bài thuốc bổ huyết kinh điển của Đông y.
Huyết Sâm – vị thuốc cho người thiếu máu não
Y học hiện đại cũng chứng minh: Các thành phần hóa học trong Huyết Sâm có tác dụng làm giãn nở các mạch máu và ức chế sự peroxy hoá lipid gây bởi NADPH-vitC và Fe2+-cystein ở những tiểu thể não, gan và thận, giúp bảo vệ tiểu thể não; làm trục huyết ứ, cải thiện tuần hoàn ngoại vi, chống đông máu.
Ngoài ra, hoạt chất Tanshinon II Natri Sulfonat trong Huyết Sâm cũng giúp làm giảm nhồi máu cơ tim cấp tính và ổn định màng hồng cầu, làm tăng sức đề kháng của hồng cầu đối với sự tan huyết.
Đặc biệt, hoạt chất Miltiron và Salvinon trong Huyết Sâm có tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu và làm giảm việc tạo ra các tơ huyết (fibrin), các sợi protein có khả năng bắt giữ các tế bào máu để hình thành nên các cục máu đông. Nhờ tác dụng này nên Huyết Sâm giúp cải thiện lưu thông máu hiệu quả.
Huyết Sâm giúp giảm rối loạn tuần hoàn vi mạch. Do đó, có tác dụng hoạt huyết, bổ huyết, phòng chống tích cực tình trạng thiếu máu não, ngăn chặn những rối loạn về chức năng và chuyển hóa gây ra bởi thiếu hụt oxy như nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, mất ngủ, làm hết ứ máu, tăng cường tuần hoàn máu và hỗ trợ điều trị thiếu máu não.

HUYẾT SÂM NGỌC LINH

HUYẾT SÂM NGỌC LINH : được khai thác tự nhiên tại ngọn núi Ngọc linh nơi có loài sâm ngọc linh quí hiếm huyện tumorong tỉnh kon tum

Huyết Sâm Ngọc Linh  dùng làm thuốc được ghi đầu tiên trong sách ” Bản kinh” là rễ phơi hay sấy khô của cây Đan sâm. thuộc họ Hoa môi ( Lamiaceae). Còn có tên là Huyết Sâm, Xích sâm, Huyết căn, Tử đan sâm.


Tính vị qui kinh:
Vị đắng, tính hơi hàn, qui kinh Tâm, Tâm bào, Can, (huyết sâm không độc).
Thành phần chủ yếu:
Huyết  sâm ( sâm đỏ) có chứa các chất xeton có tinh thể: Tansinon I, Tansinon II, Tansinon III và chất tinh thể màu vàng criptotansinon ( kryptotanshinon). Ngoài ra còn có acid lactic, phenol đan sâm, vitamin E.
Tác dụng dược lý:
Huyết Sâm (còn gọi là Đan Sâm) có vị đắng, tính hơi hàn. Không chỉ có công dụng trục huyết ứ, sinh huyết mới, Huyết Sâm còn có tác dụng tăng lưu thông máu, giảm đau, thanh tâm, làm đầu óc thanh thản.
Còn trong dân gian có câu “nhất vị Đan Sâm ( huyết sâm), cộng đồng tứ vật thang” – có nghĩa là một vị Đan Sâm có tác dụng bằng bốn vị Đương Quy, Địa Hoàng, Xuyên Khung, Bạch Thược – vốn là bài thuốc bổ huyết kinh điển của Đông y.
Y học hiện đại cũng chứng minh: Các thành phần hóa học trong Huyết Sâm có tác dụng làm giãn nở các mạch máu và ức chế sự peroxy hoá lipid gây bởi NADPH-vitC và Fe2+-cystein ở những tiểu thể não, gan và thận, giúp bảo vệ tiểu thể não; làm trục huyết ứ, cải thiện tuần hoàn ngoại vi, chống đông máu.
Ngoài ra, hoạt chất Tanshinon II Natri Sulfonat trong Huyết Sâm cũng giúp làm giảm nhồi máu cơ tim cấp tính và ổn định màng hồng cầu, làm tăng sức đề kháng của hồng cầu đối với sự tan huyết.
Đặc biệt, hoạt chất Miltiron và Salvinon trong Huyết Sâm có tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu và làm giảm việc tạo ra các tơ huyết (fibrin), các sợi protein có khả năng bắt giữ các tế bào máu để hình thành nên các cục máu đông. Nhờ tác dụng này nên Huyết Sâm giúp cải thiện lưu thông máu hiệu quả.
Huyết Sâm giúp giảm rối loạn tuần hoàn vi mạch. Do đó, có tác dụng hoạt huyết, bổ huyết, phòng chống tích cực tình trạng thiếu máu não, ngăn chặn những rối loạn về chức năng và chuyển hóa gây ra bởi thiếu hụt oxy như nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, mất ngủ, làm hết ứ máu, tăng cường tuần hoàn máu và hỗ trợ điều trị thiếu máu não.

Một số kết quả nghiên cứu dược lý hiện đại:
1.Huyết Sâm có tác dụng làm giãn động mạch vành, khiến lưu lượng máu của động mạch vành tăng rõ, cải thiện chức năng tim, hạn chế nhồi máu cơ tim. Trên thực nghiệm chuột nhắt hay chuột lớn thuốc đều có tác dụng tăng hoặc kéo dài tỷ lệ sống trong điều kiện thiếu oxy.
2.Thuốc có tác dụng cải thiện tuần hoàn ngoại vi, chống đông máu.
3. Có tác dụng hạ huyết áp.
4.Trên thực nghiệm thỏ gây xơ mỡ mạch, thuốc có tác dụng làm giảm triglicerit của gan và máu.
5.Thuốc có tác dụng kháng khuẩn, an thần, ức chế sự phát triển của tế bào ung thư trên chuột thực nghiệm.

 Bài thuốc chữa kinh nguyệt không ra, đau đớn

Đan sâm                      10g          Hương phụ                  6g
Đương quy                  10g          Bạch thược                  5g
Xuyên khung                5g            Địa hoàng                    10g
Liều dùng:  Đem bài thuốc sắc chung với 600ml nước, chắt lọc còn 200ml chia làm 3 lần uống trong ngày.