Món bổ tạng thận

Dâm dương hoắc - ảnh: H.Mai

Dưới đây là những món chế biến từ động vật dưới nước và động vật trên bờ dùng có lợi (bổ) cho tạng thận. Trong đó được chia ra làm 2 nhóm: từ động vật dưới nước và trên bờ.

Món từ động vật dưới nước
Món từ ba ba - thịt ba ba làm sạch, chặt miếng để nấu với các vị thuốc: liên nhục (50 gr), kỷ tử, ngọc trúc, đảng sâm (mỗi loại 30 gr) - cắt đoạn thành 2 cm và bắc kỳ, ba kích, dâm dương hoắc, đỗ trọng, tục đoạn (mỗi loại 20 gr), 12 gr thục địa, cùng các gia vị hành, tiêu, ớt, tỏi, sả, nghệ tươi, bột nêm, mắm, muối... Đem ướp thịt ba ba cùng các gia vị nói trên khoảng 15 phút. Trong thời gian chờ ướp cho thịt thấm, lấy bắc kỳ, ba kích, dâm dương hoắc, đỗ trọng, tục đoạn, thục địa cho vào cùng lượng nước vừa đủ để nấu khoảng 15-20 phút, xong gạn lấy thuốc đã nấu, bỏ xác. Cho ít dầu ăn bắt nóng, phi hành, tỏi, sả (băm nhỏ) lượng vừa đủ cho thơm ngon. Cho thịt đã ướp vào đảo sơ qua để thịt săn. Tiếp tục lấy phụ liệu: liên nhục, kỷ tử, ngọc trúc, đảng sâm cho vào đảo chung với thịt. Xong lấy phần nước thuốc đã nấu cho vào tiếp, ninh độ 15-20 phút vừa chín mềm dẻo, nhấc xuống nêm gia vị vừa miệng. Dùng lúc còn ấm nóng. Có thể dùng một hai lần trong tuần.

Đảng sâm	Thục địa

Món thứ hai chế biến từ cá ngựa (hải mã sống) - 20 gr, cùng 20 gr tôm và các vị nhân sâm (15 gr), bắc kỳ, kỷ tử (mỗi vị 12 gr), 50 gr gạo, 4 gr gừng tươi. Cá ngựa và tôm quết nhuyễn, gạo vo sạch. Cho các nguyên liệu trên vào nước vừa đủ để nấu cháo, nấu vừa chín tới cho gừng vào và nêm nếm gia vị tiêu, mắm, muối, hành, ngò. Dùng lúc còn nóng ngon, bổ (bỏ xác nhân sâm và bắc kỳ).
Từ động vật trên bờ
Món từ cật heo - 50 gr cật heo cùng các vị thuốc: 40 gr đỗ trọng, 30 gr tục đoạn, 20 gr đậu đen. Đem ninh nhừ, nêm nếm vừa dùng. Dùng thường xuyên rất tốt cho thận. Món từ đuôi heo - 50 gr đuôi heo, 20 gr đỗ trọng, 20gr tục đoạn, 30 gr đậu đen, cùng gia vị vừa đủ. Hầm đuôi heo với 3 vị thuốc trên, nêm gia vị vừa ăn. Dùng liên tục 7-10 ngày. Từ cật dê - cật dê 30 gr, cùng 20 gr câu kỷ tử 10 gr nhục thung dung, 20 gr đỗ trọng, 20 gr ba kích thiên, 50 gr gạo và hành, gừng, muối, gia vị vừa đủ. Đem 4 vị thuốc trên nấu với 1 lít nước, nấu còn lại 1/4 lít. Cật dê cắt miếng nhỏ, ướp gia vị, rồi nấu cháo với gạo, nấu vừa chín tới thì cho nước thuốc vào rồi nấu đến chín nhừ, nêm nếm gia vị vừa miệng. Ngày dùng 1 lần, dùng liên tục 7-10 ngày.

Bắc kỳ	Kỷ tử

Món từ dê - 50 gr thịt dê, 10 gr tỏi, 30 gr nõn tôm. Thịt dê rửa sạch, thái lát mỏng, nấu với nõn tôm và tỏi. Dùng vài lần trong tuần. Món từ thịt chó - 20 gr thịt chó, 20 gr ba kích, 50 gr đậu đen, cho cả hai thứ vào nấu nhừ, có thể dùng liên tục; hoặc cách hai: dùng 200 gr thịt chó đen, 50 gr đậu đen, 50 gr hạt sen, đem nấu nhừ nêm gia vị vừa miệng, ăn vài lần trong tuần. Món từ hươu - 200 gr thịt hươu, 30 gr nhục thung dung. Thịt hươu rửa sạch, thái miếng, nhục thung dung ngâm nước xong thái lát, cả hai thứ cho vào nấu, cho gừng, hành, muối làm gia vị. Sau khi nấu chín, bỏ nhục thung dung đi, còn lại dùng hết.
Món từ chim sẻ - dùng 2 con chim sẻ, 3 gr nhân sâm, phúc bồn tử, thố ty tử, kỷ tử (mỗi vị 10 gr), 5 gr ngũ vị tử, 50 gr gạo tẻ, cùng gừng tươi, gia vị vừa đủ. Chim sẻ làm bỏ lông và nội tạng, đem nấu cháo với gạo và gừng tươi, nêm gia vị, chia dùng vài lần trong ngày. Một tuần dùng vài lần. Món từ trứng chim sẻ - đập trứng chim sẻ vào sô-đa hoặc bia, thêm chút đường khuấy đều uống liền. Món từ cá rô - 5 con cá rô, 50 gr tủy heo, 50 gr gạo. Đem nấu cháo vừa chín tới, nêm nếm gia vị hành, tiêu, ngò vừa dùng. Món từ lươn - lươn làm sạch, lạng lấy phần thịt, xương thì băm nhỏ, vò viên gói lá lốt, thêm đậu phộng, thịt ba rọi, ninh nhừ với mẻ, thêm riềng và nghệ.

Hạ Mai (theo Lương y Như Tá, TP.HCM)