Cây Xạ đen

Xạ đen^[1] (danh pháp hai phần: Celastrus hindsii) là loài thực vật thuộc họ Celastraceae. Chúng được George Bentham miêu tả khoa học đầu tiên năm 1851.^[2]

Danh pháp hai phần
Celastrus hindsii Benth., 1851
Danh pháp đồng nghĩa
Celastrus approximatus Craib Celastrus axillaris Ridl. Celastrus cantonensis Hance Celastrus marianensis Koidz. Celastrus merrillii Tardieu Celastrus oblongifolius Hayata Celastrus racemulosus Hassk. Celastrus venulosus Wall.[bất hợp lệ] Flueggea serrata Miq.

Celastrus hindsii 青江藤
Celastrus hindsii 青江藤
 Cây xạ đen có tên khoa học là Celastrus hindsii. Trong xạ đen có chứa các chất: Fanavolnoid (chất chống oxy hóa có tác dụng phòng chống ung thư); Saponin Triterbenoid (có tác dụng chống nhiễm khuẩn); Quinon (có tác dụng làm cho tế bào ung thư hóa lỏng dễ tiêu).

Tìm hiểu về cây Xạ đen

Cây Xạ đen có tên khoa học là Ehretia asperula Zoll. et Mor  thuộc họ vòi voi, phân bố ở một số quốc gia như Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan, Việt Nam..., thường mọc ở các vùng núi cao 1.000-1.500m.

Theo Đông y, cây Xạ đen có vị đắng chát, tính hàn, có tác dụng hữu hiệu đặc biệt trong việc ức chế và ngăn ngừa sự phát triển của tế bào ung thư, đồng thời tăng cường sức đề kháng cho cơ thể. Ngoài ra, cây Xạ đen còn giúp điều trị mụn nhọt, tiêu viêm, giải độc, giảm tiết dịch trong xơ gan cổ trướng, kinh nguyệt không đều, bế kinh, thông kinh, lợi niệu…

Cây Xạ đen - dược liệu quý hỗ trợ hiệu quả u xơ tử cung, u nang buồng trứng

Y học cổ truyền nước ta từng ghi nhận việc sử dụng cây trinh nữ hoàng cung, củ tam thất sống để điều trị u xơ tử cung, u nang buồng trứng. Tuy nhiên, những năm gần đây, cây Xạ đen (Hòa Bình) được giới y khoa Việt Nam quan tâm nghiên cứu và khẳng định loại cây này có tác dụng rất lớn trong việc hỗ trợ điều trị cũng như phòng ngừa u nang buồng trứng, u xơ tử cung.

Cây Xạ đen có các thành phần hóa học chủ yếu là: flavonoid, saponin triterpenoid, sterol. Trong đó, flavonoid là chất chống oxy hóa có tác dụng phòng chống ung thư; saponin triterpenoid có tác dụng chống nhiễm khuẩn…

Ngoài ra, qua nghiên cứu về thực vật học, hóa dược, dược lý, thực nghiệm, các bác sĩ đã phát hiện ở loài cây này có tác dụng kỳ diệu, hạn chế đến ngạc nhiên sự phát triển  khối u ác tính của u xơ tử cung và u nang buồng trứng.

XẠ ĐEN

Ehretia asperula Zoll. & Moritzi.

Họ: Dây gối Celastraceae

Bộ: Dây gối Celastrales

 Mô tả:

Cây bụi leo thường xanh; nhanh non tròn tròn, không lông; lá mọc so le, phiếu bầu dục xoan ngược, dài 7 - 12cm, rộng 3 - 5cm, gân phụ 7 cặp, mép có răng thấp; cuống 5 - 7cm. Chùm hoa ở ngọn hay nách lá, dài 5 - 10mm, cuống hoa 2 - 4mm, hoa mẫu 5, cánh hoa trắng. Hoa cái có bầu 3 ô, quả nang hình trứng, dài cỡ 1cm, nở thành 3 mảnh; hạt có áo hạt màu hồng. Hoa tháng 3 - 5, quả tháng 8 - 12.

Nơi sống và thu hái:

Loài phân bố ở Trung Quốc, Việt Nam, Mianma, Ấn Độ, Xri Lanca, Thái Lan và Inđônêxia, thường gặp trong rừng ở độ cao 1.000 - 1.500m. Tại nước ta, cây mọc ở rừng từ Quảng Ninh, Hà Nội, Hòa Bình, Nam Hà, Ninh Bình qua Thừa Thiên - Huế tới Gia Lai.

Công dụng:

Tại Vân Nam (Trung Quốc), cây được dùng trị kinh nguyệt không đều, bế kinh viêm gan bệnh lậu. Mới đây các nghiên cứu đã phát hiện loài thực vật này có khả năng chữa được bệnh ung thư và giài độc rất tốt nên hiện giờ được trồng ở nhiều nơi và làm thành thuốc uống dạng trà túi lọc để chữa bệnh.

Tài liệu dẫn: Cây thuốc Việt Nam - Võ văn Chi - Trang 1127.