cây Riềng Nếp

Flowers and buds of Alpinia galanga, Greater Galanga.... Hoa và nụ của cây Riềng Nếp ....#1

Vietnamese named : Riềng Nếp.
English names : Galanga Root, Greater Galanga, Siamese Ginger, Siamese Galanga, Java Galangal
Scientist name : Alpinia galanga ( L.) Willd.
Synonyms : Languas galanga; Maranta galanga
Family : Zingiberaceae . Họ Gừng
Searched from :
**** Y HỌC CỔ TRUYỀN TUỆ TĨNH
www.lrc-tnu.edu.vn/dongy/show_target.plx?url=/thuocdongy/...
Riềng nếp, Riềng ấm - Alpinia galanga (L.) Willd. (Maranta galanga L.) thuộc họ Gừng - Zingiberaceae.
Mô tả: Cây thảo cao 1-2m và hơn; thân to 5-7mm; thân rễ ngà to 2-3cm, rất thơm. Lá hình giáo nhọn, thót lại ở gốc, dài 30-40cm, rộng 7-8cm, không lông, mép cao 6-10mm. Chùy hoa dài 15-30cm, rộng khoảng 8-10cm nhiều hoa, hơi có lông nhung, có nhánh nhiều, sít nhau, trải ra; cuống hoa có lông nhung mọc đứng. Hoa trắng, có vạch hồng dài 20-25mm; tràng có ống ngắn không vượt qua đài, cánh hoa hình giáo tù, dài 10-15mm; cánh môi hình dải xoan ngược, có móng, phiến bầu dục và chia 2 thùy ở chóp. Quả mọng hình cầu hay trứng, dài 12mm, rộng 8mm, màu đỏ nâu, chứa 3-5 hạt có 3 cạnh dẹp, đường kính 5mm.
Ra hoa tháng 6-8 có quả tháng 9-10.
Bộ phận dùng: Quả - Fructus Galangae, thường gọi là Hồng đậu khấu và thân rễ - Rhizoma Alpiniae.
Nơi sống và thu hái: Loài của Ấn Độ, Trung Quốc, Lào, Campuchia. Ở nước ta, cây mọc hoang khắp nơi, cũng thường được trồng làm thuốc và gia vị, ở nơi ẩm ướt của rừng rậm và rừng thưa, rú bụi. Thu hái rễ vào mùa xuân, rửa sạch, cắt phiến phơi khô. Thu hái quả chín vào mùa thu phơi khô cất dành.
Thành phần hoá học: Có tinh dầu không chứa flavon như ở Riềng ấm. Các thành phần đã biết là 1'-acetoxychavicol acetat. 1'-acetoxyeugenol acetat, caryophyllene oxide, caryophyllenol I. II.
Tính vị, tác dụng: Vị cay, tính ấm; có tác dụng ôn trung tán hàn, hành khí chỉ thống.
Công dụng, chỉ định và phối hợp: Ðược dùng làm thuốc mạnh tỳ vị, trục phong tà và chữa được những chứng đầy bụng khó tiêu, đau bụng kiết lỵ, ỉa chảy, nôn mửa, tắc nghẹn, đau họng và say rượu. Liều dùng 3-5g, dạng thuốc sắc hoặc tán bột uống. Riềng tươi giã nhỏ ngâm nước muối và dịch chanh rồi phơi khô, dùng chữa ho, khát nước.
Ở Ấn Độ, Riềng nếp được dùng trị thấp khớp, sốt, bệnh xuất tiết, nhất là xuất tiết khí quản, cũng dùng làm thuốc lợi tiêu hoá, kích thích, kích dục và gây trung tiện. Tinh dầu dùng trị rối loạn đường hô hấp, chủ yếu cho trẻ em.
**** UPHCM.EDU.VN
www.uphcm.edu.vn/duoc/modules.php?name=Danhsach&go=pa...
14. Nguyễn Đinh Nga, Huỳnh Tố Quyên. Xác định cấu trúc của chất có tác dụng kháng vi nấm Pityrosporum orbiculare chiết từ cây Riềng nếp (Alpinia galanga Swartz) ở Việt Nam.Tạp chí Dược học, 4(384), 2005.
**** TVVN.ORG
tvvn.org/forum/showwiki.php?title=Chapter:C%E1%BB%A7_Ri%E...
Riềng nếp (Alpinia galanga)
Cây thuộc loại thảo, cao 1-2 m. Thân cỡ 5-7 mm, thân rễ to 2-3 cm có mùi thơm. Lá hình mũi giáo nhọn, thót lại nơi gốc, dài 30-40 cm, rộng 7-8 cm, không có lông. Chùy hoa dài 15-30 cm, rộng 8-10 cm, nhiều hoa. Chùy có lông nhung và nhánh nhiếu, sát nhau. Cuống hoa mọc đứng, có lông. Hoa màu trắng, có vạch hồng, dài 20-25 mm; tràng hoa có ống ngắn Cánh hoa hình giáo tù, dài 10-15 mm; cánh môi hình giải xoan ngược , phiến môi chia 2 thùy ở chóp. Quả mọng, hình cầu hay hình trứng dài 12mm x 6 mm, màu đỏ nâu chứa 3-5 hạt..
Thành phần dinh dưỡng:
100 gram củ Riềng (Alpinia galanga) chứa:
- Calories 362
- Chất đạm 7.1 g
- Chất béo 2.8 g
- Carbohydrates tổng cộng 83 g
- Calcium 220 mg
- Phosphorus 178 mg
- Sắt 14.9 mg
- Beta-carotene (A) 10,780 microgram
- Thiamine 0.35 mg
- Riboflavin 0.14 mg
- Niacin 7.09 mg
- Vitamin C 184 mg
Tác dụng ngừa ung thư:
Nghiên cứu tại Trường Dược, ĐH Kangwon National University, Chun chon (Nam Hàn) ghi nhận các flavonoids trong Riềng nhất là Galangin có những hoạt tính chống-oxyhóa và thu nhặt các gốc tự do gây tác hại cho tế bào, do đó có thể tác động trên sự hoạt động của các hệ thống phân hóa tố và ngừa tác hại của các chất gây ung thư.(Mutations Research Số 488-2001). Hoạt tính chống oxyhóa cũng được thử nghiệm trên hệ thống tự oxyhóa methyl linoleate.
Các diterpene trong A. galanga có tác dụng chống u-bướu khi thử trên chuột (Planta Medica Số 54-1988)
Hồng đậu khấu (Hon-dou-kou) là quả của Alpinia Galanga, phơi khô
Ấn Độ:
Riềng được dùng từ lâu đởi trong Dược học cổ truyền Ấn Độ:
Alpinia officinarum: Tên Hindi là Kulinjan, được dùng làm thuốc gây hưng phấn, kiện vị và trợ tiêu hóa.
Alpinia galanga: Tên Hindi là kulanjan hay barakulanjan ; tiếng Phạn sugandhvach, dùng làm thuốc gây hưng phấn, tráng dương (kích dục), trị phong thấp khớp xuơng, bệnh đường hô hấp và làm thuốc bổ kích thích tiêu hóa, giúp gây trung-tiện.

Việt Nam:
Tại Việt Nam, nhiều loại Riềng đã được sử dụng trong các phương pháp trị liệu bằng thuốc Nam:
Alpinia galanga hay Riềng nếp, riềng ấm là loài chính thường dùng làm gia vị, làm thuốc giúp mạnh tỳ-vị, trục phong tà, chửa các chứng ăn không tiêu, đầy bụng, nôn mửa, tiêu chảy.
Alpinia officinarum hay Riềng thuốc, tuy cũng dùng làm gia vị nhưng ít thơm hơn riềng nếp. Riềng thuốc thường được dùng để trị các chứng đau vùng thượng vị, nôn mửa( dùng chung với Gừng và Bán hạ), kém tiêu hóa; trị các chứng đau, loét bao tử (dung chung với Cỏ cú). Nước ép tươi được dùng thoa trị lang ben.