Chi Chút chít - Rumex (L.)

Chi Chút chít, danh pháp khoa học: Rumex (L.), là một chi thực vật của khoảng 200 loài cây thân thảo sống một năm, hai năm và lâu năm trong họ rau răm (Polygonaceae).

Các loài trong chi này chủ yếu là các loại cây thân thảo sống lâu năm phổ biến, sinh trưởng tốt tại các vùng đất chua chủ yếu tại khu vực Bắc bán cầu, nhưng đã được du nhập gần như khắp mọi nơi.

Nhiều loài là các loại cỏ dại gây phiền toái (và đôi khi được gọi là cỏ chút chít), nhưng một số (đáng chú ý là chút chít Rumex acetosa) có lá ăn được, sử dụng trong các món xúp và xà lách.

Đây là các loại thực vật mọc thẳng với rễ cái dài. Các lá mọng nước và dày tạo thành cụm hình hoa thị tại gốc. Các lá sát gốc có thể khác với các lá ở gần cụm hoa. Chúng có thể có hoặc không có lá kèm. Các gân lá nhỏ. Các mép lá nhẵn hoặc có khía tai bèo.

Các hoa không dễ nhận thấy xuất hiện phía trên các lá và mọc thành cụm giống như một vòng xoắn. Chúng chủ yếu là hoa lưỡng tính, nhưng cũng có thể có chức năng hoặc là như hoa đực hoặc là như hoa cái. Hoa và hạt mọc trên các cụm dài ở trên đỉnh của thân chòi ra từ gốc. Mỗi hạt là một quả bế.

Các loài trong chi Rumex bị ấu trùng của một số loài Lepidoptera phá hại - xem Danh sách Lepidoptera phá Rumex.

Các loài trong chi này có một số công dụng. Chút chít lá rộng (Rumex obtusifolius) còn dược gọi là chút chít bơ do các lá rộng bản của nó đã được dùng để gói và bảo quản bơ. Phần lớn các loài đều chứa axít oxalic và tanin. Chúng có các tính chất làm se và tẩy nhẹ. Tại Vương quốc Anh, các lá giã nhỏ được dùng để làm giảm ngứa do va chạm phải lông của các loài cây tầm ma. Một điều đáng chú ý là các loài chút chít sống khá gần môi trường sinh sống của tầm ma [1].

1. Rumex acetosa: chút chít thông thường hay cây chút chít trồng trong vườn
   1. Rumex acetosa phân loài acetosa
   2. Rumex acetosa phân loài ambiguus - chút chít trồng trong vườn
   3. Rumex acetosa phân loài arifolius - chút chít trồng trong vườn
   4. Rumex acetosa phân loài hibernicus
   5. Rumex acetosa phân loài hirtulus
   6. Rumex acetosa phân loài vinealis
2. Rumex acetosella - chút chít cừu, chút chít đồng, chút chít đỏ
   1. Rumex acetosella phân loài acetosella
   2. Rumex acetosella phân loài acetoselloides
   3. Rumex acetosella phân loài multifidus
   4. Rumex acetosella phân loài pyrenaicus - chút chít cừu hạt tròn
3. Rumex x acutus - chút chít lá sắc
4. Rumex albescens - chút chít Oahu
5. Rumex x alexidis - chút chít Alex
6. Rumex alpestris
7. Rumex alpinus - đại hoàng thầy tu
8. Rumex altissimus - chút chít lá đào, chút chít lá trơn
9. Rumex angiocarpus
10. Rumex aquaticus - chút chít miền tây
    1. Rumex aquaticus phân loài aquaticus
    2. Rumex aquaticus phân loài arcticus
    3. Rumex aquaticus phân loài protractus
11. Rumex aquaticus x longifolius
12. Rumex aquitanicus
13. Rumex arcticus (đồng nghĩa của Rumex aquaticus phân loài arcticus): chút chít vùng Bắc cực
14. Rumex azoricus
15. Rumex balcanicus
16. Rumex beringensis - chút chít ven biển Bering
17. Rumex brownei - chút chít Browne
18. Rumex brownii - chút chít đầm lầy
19. Rumex bucephalophorus - chút chít đỏ
    1. Rumex bucephalophorus phân loài bucephalophorus
    2. Rumex bucephalophorus phân loài aegaeus
    3. Rumex bucephalophorus phân loài canariensis
    4. Rumex bucephalophorus phân loài gallicus
    5. Rumex bucephalophorus phân loài hispanicus
    6. Rumex bucephalophorus thứ aegaeus
    7. Rumex bucephalophorus thứ subaegaeus
20. Rumex chrysocarpus - Amamastla
21. Rumex confertus - chút chít châu Á
22. Rumex x confusus
23. Rumex conglomeratus - chút chít cụm
24. Rumex costaricensis
25. Rumex crispus - chút chít quăn, chút chít lá hẹp, chút chít chua, chút chít vàng
    1. Rumex crispus phân loài crispus
    2. Rumex crispus phân loài littoreus
    3. Rumex crispus phân loài uliginosus
26. Rumex crispus x confertus
27. Rumex crispus x longifolius
28. Rumex crispus x obtusifolius
29. Rumex crispus x patientia
30. Rumex crispus x pulcher
31. Rumex cristatus: chút chít Hy Lạp
    1. Rumex cristatus phân loài cristatus
    2. Rumex cristatus phân loài kerneri
32. Rumex crystallinus - chút chít lá bóng
33. Rumex densiflorus - chút chít hoa dày
34. Rumex dentatus - chút chít răng
    1. Rumex dentatus phân loài dentatus
    2. Rumex dentatus phân loài halacsyi
    3. Rumex dentatus phân loài reticulatus
35. Rumex diclinis
36. Rumex digynus
37. Rumex dimidiatus
38. Rumex dimorphophyllus
39. Rumex x dissimilis - chút chít
40. Rumex x dobrogensis
41. Rumex x dolosus
42. Rumex dregeanus
43. Rumex drobovii
44. Rumex drummondii
45. Rumex × dufftii
46. Rumex dumosiformis
47. Rumex dumosus - chút chít thô
    1. Rumex dumosus thứ dumosus
48. Rumex × dumulosus
49. Rumex durispissimus
50. Rumex ecklonianus
51. Rumex ecuadoriensis
52. Rumex elbrusensis
53. Rumex ellenbeckii
54. Rumex engelmanni
55. Rumex ephedroides
56. Rumex erosus
57. Rumex x erubescens
58. Rumex erythrocarpus
59. Rumex esquirolii
60. Rumex euxinus
61. Rumex evenkiensis
62. Rumex x exspectatus
63. Rumex x fallacinus
64. Rumex fascicularis
65. Rumex fascilobus
    1. Rumex fenestratus phân loài puberulus
66. Rumex fimbriatus
67. Rumex x finitimus
68. Rumex flexicaulis
69. Rumex flexuosiformis
70. Rumex flexuosus
71. Rumex foliosus
72. Rumex fontano-paludosus
73. Rumex foveolatus
74. Rumex x franktonis - chút chít Frankton
75. Rumex fraternus
76. Rumex fringillimontanus
77. Rumex frutescens - chút chít lá nêm
78. Rumex fueginus
    1. Rumex fueginus thứ brachythrix
    2. Rumex fueginus thứ ovato-cordatus
    3. Rumex fueginus thứ tanythrix
    4. Rumex fueginus thứ typicus
79. Rumex gamsii
80. Rumex gangotrianus
81. Rumex gieshueblensis
82. Rumex giganteus - Pawale
83. Rumex ginii
84. Rumex gmelini
85. Rumex gmelinii thứ latus
86. Rumex gombae
87. Rumex gracilescens
88. Rumex gracilipes
89. Rumex graminifolius - chút chít lá cỏ
90. Rumex granulosus
91. Rumex x griffithii
92. Rumex x grintzescui
93. Rumex gussonii
94. Rumex x gusuleacii
95. Rumex hadmocarpus
96. Rumex halophilus
97. Rumex hararensis
98. Rumex hasslerianus
99. Rumex hastatulus - chút chít Heartwing
100. Rumex hastatus
101. Rumex hayekii
102. Rumex hazslinszkyanus
103. Rumex x heimerlii
104. Rumex hellenicus
105. Rumex henrardi
106. Rumex hesperius
107. Rumex × heteranthos
108. Rumex heterophylus
109. Rumex hexagynus
110. Rumex hippiatricus
111. Rumex hirsutus
112. Rumex horizontalis
113. Rumex hoschedei
114. Rumex hostilis
115. Rumex hultenii
116. Rumex hungaricus
117. Rumex x hybridus
118. Rumex hydrolapathum - chút chít nước loại lớn
119. Rumex hymenosepalus - chút chít Canaigre
120. Rumex x impurus
121. Rumex inconspicuus
122. Rumex integer
123. Rumex integrifolia
124. Rumex x intercedens
125. Rumex intermedius
     1. Rumex intermedius phân loài algarbiensis
     2. Rumex intermedius phân loài lusitanicus
126. Rumex interruptus
127. Rumex x inundatus
128. Rumex iseriensis
129. Rumex jacutensis
130. Rumex japonicus
131. Rumex x johannis-moorei
132. Rumex kamtshadalus
133. Rumex kaschgaricus
134. Rumex x kaschmirianus
135. Rumex kerneri - chút chít Kerner
136. Rumex khekii
137. Rumex x khorasanicus
138. Rumex x knafii
139. Rumex komarovii
140. Rumex krausei - chút chít Krause
141. Rumex lachanus
142. Rumex lacustris
143. Rumex lanceolatus
144. Rumex langloisii
145. Rumex lanuginosus
146. Rumex lapponicus
147. Rumex lanuginosus
148. Rumex latifolius
149. Rumex lativalvis
150. Rumex leptocaulis
151. Rumex leptophyllus
152. Rumex limoniastrum
153. Rumex linearis
154. Rumex x lingulatus
155. Rumex litoralis
156. Rumex lonaczewskii
157. Rumex longifolius - chút chít Dooryard
     1. Rumex longifolius thứ nanus
158. Rumex longisetus
159. Rumex lorentzianus
160. Rumex x lousleyi
161. Rumex ludovicianus
162. Rumex lugdunensis
163. Rumex lunaria
164. Rumex luxurians
165. Rumex x lycheanus
166. Rumex maderensis
167. Rumex magellanicus
     1. Rumex magellanicus thứ donatii
     2. Rumex magellanicus thứ dusenii
168. Rumex maritimus - chút chít vàng, chút chít lá cứng
169. Rumex marschallianus
170. Rumex maximus
171. Rumex megalophyllus
172. Rumex meyeri
173. Rumex × mezei
174. Rumex microcarpus
175. Rumex microdon
176. Rumex x mirabilis
177. Rumex mixtus
178. Rumex moedlingensis
179. Rumex x monistrolensis
180. Rumex montanus
181. Rumex monticola
182. Rumex muelleri
183. Rumex x munshii
184. Rumex muretii
185. Rumex muricatus
186. Rumex x nankingensis
187. Rumex natalensis
188. Rumex neglectus
189. Rumex nematopodus - chút chít Arizona
190. Rumex nemorosus
191. Rumex nepalensis
192. Rumex nervosus
193. Rumex nevadensis
194. Rumex nigricans
195. Rumex nikkoensis
196. Rumex nivalis
197. Rumex oblongifolius
198. Rumex obovatus - chút chít nhiệt đới
199. Rumex obtusifolius - chút chít lá rộng, chút chít đắng, chút chít lá cùn
200. Rumex obtusifolius phân loài obtusifolius
201. Rumex occidentalis
     1. Rumex occidentalis thứ perplexus
202. Rumex occultans
203. Rumex ochotensis
204. Rumex orbiculatus - chút chít nước loại lớn
205. Rumex orientalis
206. Rumex orthoneurus - chút chít núi Chiricahua
207. Rumex x oryzetorum
208. Rumex osswaldii
209. Rumex oxysepalus
210. Rumex x pakistanicus
211. Rumex pallidus - chút chít ven biển
212. Rumex x palustroides
213. Rumex pamiricus
214. Rumex x pannonicus
215. Rumex papilio
216. Rumex paraguayensis - chút chít Paraguay
217. Rumex patagonicus
218. Rumex patientia - đại hoàng thầy tu
219. Rumex paucifolius - chút chít bãi cỏ, chút chít cừu, chút chít ít lá
220. Rumex peisonis
221. Rumex peregrinus
222. Rumex persicaris
223. Rumex peruanus
224. Rumex pictus
225. Rumex pilatensis
226. Rumex planivalvis
227. Rumex polycarpus
228. Rumex polygamus
229. Rumex polyklonos
230. Rumex polyrrhizus
231. Rumex ponticus
232. Rumex popovii
233. Rumex praecox
234. Rumex pratensis
235. Rumex procerus
236. Rumex x promiscuus
237. Rumex x propinquus
238. Rumex protractus
239. Rumex pseudonatronatus - chút chít đồng
240. Rumex x pseudopulcher
241. Rumex pseudoscutatus
242. Rumex pseudoxyria
243. Rumex pulcher
     1. Rumex pulcher phân loài divaricatus
     2. Rumex pulcher phân loài pulcher
     3. Rumex pulcher phân loài woodsii
244. Rumex quarrei
245. Rumex raulini
246. Rumex rechingerianus
247. Rumex rectinervius
248. Rumex recurvatus
249. Rumex x rhaeticus
250. Rumex rhodesius
251. Rumex x romanicus
252. Rumex romassa
253. Rumex x rosemurphyae
254. Rumex roseus
255. Rumex rossicus
256. Rumex rothschildianus
257. Rumex rugosus (đồng nghĩa của Rumex acetosa) - chút chít lá nhăn
258. Rumex rothschildianus
259. Rumex ruwenzoriensis
260. Rumex sagittatus - chút chít leo
261. Rumex x sagorski
262. Rumex salicetorum
263. Rumex salicifolius - chút chít lá liễu
     1. Rumex salicifolius phân loài angustivalvis
     2. Rumex salicifolius thứ denticulatus
     3. Rumex salicifolius f. escallosus
     4. Rumex salicifolius phân loài montigenitus
     5. Rumex salicifolius thứ nudivalvis
     6. Rumex salicifolius thứ oreolapathum - chút chít lá liễu
     7. Rumex salicifolius thứ triangularis
     8. Rumex salicifolius thứ trigranis
264. Rumex salinus
265. Rumex samuelssoni
266. Rumex sanguineus - chút chít gân đỏ
267. Rumex sanninensis
268. Rumex schimperi
269. Rumex schischkinii
270. Rumex x schmidtii
271. Rumex x schreberi
272. Rumex x schultzei
273. Rumex scutatus - chút chít Pháp, chút chít lá hình khiên
     1. Rumex scutatus phân loài gallaecicus
274. Rumex sellowianus
275. Rumex semigraecus
276. Rumex shultzii
277. Rumex sibiricus - chút chít Siberi
278. Rumex similans
279. Rumex x similatus
280. Rumex simonkaianus
281. Rumex simpliciflorus
282. Rumex sinuatus
283. Rumex x skofitzi
284. Rumex skottsbergii - chút chít Lava
285. Rumex songaricus
286. Rumex x sorkhabadensis
287. Rumex spathulatus
288. Rumex spiralis - chút chít có cánh
289. Rumex spurius
290. Rumex stenoglottis
291. Rumex x stenophylloides
292. Rumex stenophyllus (đồng nghĩa của Rumex acetosa) - chút chít lá hẹp
293. Rumex subalpinus - chút chít chân núi Alp
294. Rumex subarcticus
295. Rumex x subdubius
296. Rumex subrotundus
297. Rumex subtrilobus
298. Rumex subvirescens
299. Rumex suffruticosus
300. Rumex suzukianus
301. Rumex sylvaticus
302. Rumex sylvestris
303. Rumex x talaricus
304. Rumex tenax
305. Rumex tenellus
306. Rumex thyrsoides
307. Rumex tianschanicus
308. Rumex tibeticus
309. Rumex tingitanus
310. Rumex tmoleus
311. Rumex toepffieri
312. Rumex tolimensis
313. Rumex tomentellus
314. Rumex × transbaicalicus
315. Rumex triangularis
316. Rumex triangulivalvis
317. Rumex trifidus
318. Rumex trinervius
319. Rumex tuberosus
320. Rumex tunetanus
321. Rumex turcestanicus
322. Rumex ucranicus
323. Rumex x ujskensis
324. Rumex x uludaghensis
325. Rumex uncinulatus
326. Rumex undulatus
327. Rumex ursinus
328. Rumex uruguayensis
329. Rumex ussuriensis
330. Rumex usticanus
331. Rumex utahensis
332. Rumex venosus - chút chít gân
333. Rumex verrietianus
334. Rumex verticillatus - chút chít đầm lầy
335. Rumex vesceritensis
336. Rumex vesicarius
337. Rumex violascens - chút chít hoa tím
338. Rumex wachteri
339. Rumex Wallichii
340. Rumex x weberi
341. Rumex × wildtianus
342. Rumex woodii
343. Rumex woodsii
344. Rumex x wrightii
345. Rumex × xenogenus
346. Rumex yezoensis
347. Rumex yungningensis
348. Rumex zsakii